Сангийн сайдын 2010 оны 388 дугаар тушаал

САНГИЙН САЙДЫН ТУШААЛ

ЖУРАМ БАТЛАХ ТУХАЙ /Төсөвт байгууллагад мөрдөх нягтлан бодох бүртгэлийн
дансны заавар/

2006 оны 11 дүгээр сарын 27 -ны өдөр
Улаанбаатар хот
Дугаар 388

"Төсвийн байгууллагын удирдлага, санхүүжилтийн тухай" хуулийн 9.1.1 дүгээр
заалтыг үндэслэн ТУШААХ нь:

1. Төсөвт байгууллагад мөрдөх нягтлан бодох бүртгэлийн дансны зааврыг
1 дүгээр хавсралтаар, санхүүгийн тайлан, тодруулгын маягтуудыг 2 дугаар
хавсралтаар, санхүүгийн тайланг бэлтгэж гаргах аргачлалыг 3 дугаар хавсралтаар,
бүтээгдхүүний өртөг тооцох зааврыг 4 дүгээр хавсралтаар, бүтээгдэхүүн нийлүүлэлтийн
тайлан гаргах журмыг 5 дугаар хавсралтаар тус тус баталсугай.

2. Энэ тушаалыг 2007 оны 1 дүгээр сарын 1-нээс эхлэн төсөвт байгууллагын үйл
ажиллагаанд нэвтрүүлэх зохион байгуулалтын арга хэмжээ авахыг бүх төсвийн
ерөнхийлөн захирагч нарт, энэ талаар мэргэжил арга зүйн туслалцаа үзүүлж хяналт
тавьж ажиллахыг Төрийн сангийн газар /Х.Пүрэвсүрэн/, Төсвийн бодлого
зохицуулалтын газар /Б.Батжаргал/, Нягтлан бодох бүртгэл, хяналтын газар /Ж.Үхэртар/-т
тус тус үүрэг болгосугай.

3. Энэ тушаал гарсантай холбогдуулан "Төсөвт байгууллагын нягтлан бодох
бүртгэлийн тогтолцоог шинэчлэх тухай" Санхүү, эдийн засгийн сайдын 2002 оны 253
тоот тушаал болон "Журам батлах тухай" 2002 оны 364 дүгээр тушаалын 1 дүгээр
хавсралтыг тус тус хүчилгүйд тооцсугай.

САЙД Н.БАЯРТСАЙХАН

Улсын бүртгэлд 2007 оны 01 дүгээр сарын 17-ны өдрийн 2671 дүгээрт бүртгэсэн.

Сангийн сайдын 2006 оны 388 дугаар
тушаалын 1 дүгээр хавсралт

НЯГТЛАН БОДОХ БҮРТГЭЛИЙН ДАНСНЫ ЗААВАР

ХЭСЭГ 1. ЕРӨНХИИ ЗҮИЛ

Зорилго, хамрах хүрээ

1.1.Энэхүү зааврын гол зорилго нь төсөвт байгууллагын нягтлан бодох бүртгэл,
санхүүгийн тайланг нягтлан бодох бүртгэлийн олон улсын стандартад нийцүүлэх,
1

түүнийг бүртгэлийн нэгдсэн бодлого, заавар аргачлалын дагуу хэрэгжүүлэхэд оршино.

1.2.Төсөвт байгууллага нягтлан бодох бүртгэл хөтлөх, нийтлэг зориулалт бүхий
санхүүгийн тайланг бэлтгэж гаргахад энэхүү зааврыг мөрдөнө.

1.3.Төсөвт байгууллага нь санхүүгийн тайланг оны эхнээс өссөн дүнгээр улирал тутам
гаргана.

2. ОРЛОГО
Холбогдох Улсын секторын нягтлан бодох бүртгэлийн стандарт :
УСНББОУС 1 - Санхүүгийн тайлангийн толилуулга
УСНББОУС 9 - Арилжааны ажил гүйлгээний орлого
УСНББОУС 11 - Барилгын гэрээ УСНББОУС бусад

2.1. Орлого гэдэг нь тайлангийн хугацаанд байгууллагын ердийн үйл ажиллагааны
үр дүнд орж ирж байгаа бөгөөд өмчлөгчдөөс оруулах нэмэгдэл хөрөнгө оруулалтаас бусад
цэвэр хөрөнгө/өмчийг нэмэгдүүлэх, эдийн засгийн өгөөж буюу үйлчилгээний чадавхиас
орох нийт орлогын урсгал юм.

Хүлээн зөвшөөрөх ба үнэлэх:

2.2.Ажил үйлчилгээ (нийлүүлсэн бүтээгдэхүүн)-ний орлогыг аккруэл суурьт үндэслэн
тайлант хугацааны туршид хуримтлуулан бүртгэнэ.
Хэрэглэгчдэд ажил үйлчилгээ үзүүлсэн, бараа бүтээгдхүүнийг худалдан авагчдад
шилжүүлсэн үед орлогыг хүлээн зөвшөөрч бүртгэнэ.

2.3.Орлогыг анх хүлээн авсан буюу авлага болгон тооцсон дүнгээр хэмжиж тодорхойлно.
2.4.Үнэ төлбөргүй, хандиваар хүлээн авсан бараа бүтээгдэхүүнийг орлого гэж хүлээн
зөшөөрнө. Энэ талаар санхүүгийн тайланд тодруулга хийнэ.

2.5.Орлогыг Олон улсын валютын сангаас гаргасан Засгийн газрын санхүүгийн
статистикийн заавар болон Төсвийн тухай хууль тогтоомж түүнийг хэрэгжүүлэх
заавар журам болон холбогдох бусад хууль, тогтоомжийн дагуу ангилна.

2.6.Байгууллага нь дансны нэгдсэн жагсаалт дахь төсөвт байгууллагын ажил үйлчилгээний
орлогыг өөрийн үйл ажиллагааны онцлогоос хамааран орлогын нэр төрлөөр нь ангилан
бүртгэж болно. Үүнд түрээсийн, төлбөртэй ажил үйлчилгээний, бараа борлуулсаны орлого
гэх мэт

2.7.Төсөвт байгууллагын ажил үйлчилгээг бүтээгдэхүүн гэж төлөвлөн нийлүүлэх үед
талуудын байгуулсан гэрээг үндэслэж нийлүүлсэн бүтээгдэхүүн, үзүүлсэн үйлчилгээг
бүтээгдэхүүний орлого гэнэ. Энэ орлогыг ажил үйлчилгээг нийлүүлсэн үед хүлээн
зөвшөөрнө.

2.8.Ажил үйлчилгээг нийлүүлээгүй байхад хүлээн авсан орлогыг урьдчилж орсон
орлого гэж хүлээн зөвшөөрч бүртгэнэ.

Татаас, санхүүжилтийн орлогын бүртгэл

2.9. Төсвийн ерөнхийлөн захирагчдаас дараагийн шатны төсвийн эрх захирагчдад
2

олгох санхүүжилтийг Татаас, санхүүжилтийн орлого дансанд зориулалтаар нь ангилж
бүртгэнэ.

(а) Төсөвт байгууллага нь дээд шатны төсвийн эрх захирагчдаас татаас санхүүжилтийн
орлогыг хүлээн авч, урьдчилж орсон орлого дансанд бүртгэнэ:

Дт. Мөнгөн хөрөнгө
Кт. Урьдчилж орсон орлого - урсгал төсвийн

(б) Ажлын гүйцэтгэл (нийлүүлсэн бүтээгдэхүүн) буюу бодит зарлагын дүнгээр
урьдчилж орсон орлогын дансыг хорогдуулж, Татаас, санхүүжилтийн орлогын
дансанд бичилт хийнэ:

Дт. Урьдчилж орсон орлого - урсгал төсвийн

Кт. Тусламж, санхүүжилтийн орлого -улсын төвлөрсөн төсвөөс

(в) Санхүүжилт нь орж ирээгүй боловч бүтээгдэхүүний нийлүүлэлтийг хүлээн зөвшөөрөхөд
дараах байдлаар бүртгэнэ.

Дт. Авлага-Татаас, санхүүжилтийн орлого

Кт. Орлого- Татаас, санхүүжилтийн орлого

Тусламжийн орлогын бүртгэл

2.10.Гадаад орны Засгийн газар болон олон улсын байгууллага, дотоодын
байгууллага, хүмүүсээс хариу төлбөргүй олгосон буцалтгүй тусламжийн орлогыг энэ
дансанд бүртгэнэ.

2.11.Буцалтгүй тусламжаар олгосон орлогыг мөнгөөр хүлээж авсан үед орлого гэж
бүртгэнэ:

Кт. Тусламжийн орлого-Олон улсын байгууллага урсгал гэх мэт

Хэрэв буцалтгүй тусламжийн орлогыг үндсэн хөрөнгө болон бусад бүтээгдэхүүн
худалдан авахад зориулж мөнгөөр олгосон бол дээрхийн адилаар бүртгэнэ.

2.12. Хэрэв буцалтгүй тусламжийн орлогыг хөрөнгө тухайлбал, бараа материалаар
хүлээж авсан бол гэрээнд заасан эсвэл зах зээлийн үнээр бүртгэнэ.

Дт. Бараа материал
Кт. Тусламжийн орлого-Олон улсын байгууллага хөрөнгийн

Үйлчилгээний орлогын бүртгэл

2.13.Үйлчилгээний орлогыг холбогдох хууль тогтоомж, заавар гэрээнд заасан
төлбөр
ногдуулах журмын дагуу төлбөрийн хувь хэмжээ, төлөх хугацаа болон төлбөр хийсэн
баримтыг үндэслэн бүртгэнэ.
3

2.14.Төсөвт байгууллагын ажил, үйлчилгээний орлогыг дараах байдлаар бүртгэнэ:

(а) Ажил үйлчилгээний орлогын авлагыг:

Дт. Авлага
Кт.Төсөвт байгууллагын ажил үйлчилгээний орлого

(б) Энэхүү орлогыг авахад;


Кт. Авлага

(в) Төлбөртэй үйлчилгээний орлогыг урьдчилж хүлээн авахад;

Кт. Урьдчилж орсон орлого

(г) Урьдчилж орсон орлогыг орлогын дансанд шилжүүлж бүртгэхэд:

Дт. Урьдчилж орсон орлого
Кт. Төсөвт байгууллагын ажил, үйлчилгээний орлого - сургалтын

(д) Хүүгийн орлогыг:

Дт. Авлага - зээлийн хүүгийн

Кт. Хүүгийн орлого

Энэ орлогыг мөнгөөр хүлээн авахад :

Кт. Авлага - хүүгийн орлого

2.15.Торгууль, төлбөрийн орлогыг зөвхөн мөнгөөр хүлээн авсан үед хүлээн зөвшөөрч
бүртгэнэ.

2.16.Төсөвт байгууллагын тусгай (өрөнд хураагдсан бараа зэрэг) барааны
борлуулалттай холбогдсон ажил гүйлгээг борлуулалтын дүнгээр бүртгэнэ.

Кт. Төсөвт байгууллагын үйл/орлого-бараа борлуулсаны орлого

Гадаад валютын ханшийн зөрүүгийн бүртгэл

(а) Тайлангийн хугацааны эцэст байгаа гадаад валютын үлдэгдлийг тайлангийн өдрийн
Монгол банкны зарласан гадаад валютын ханшаар үнэлэхэд ханш өссөнөөс үүссэн олзыг
дараах байдлаар бүртгэнэ:

4

Кт. Гадаад валютын ханшийн зөрүүгийн олз

(б) Гадаад валютын ханшийн өөрчлөлтөөс хөрөнгө (мөнгөн хөрөнгө, авлага)-ийн
үлдэгдэл нэмэгдэхэд эсвэл өр төлбөрийн үлдэгдэл буурахад ханшийн зөрүүгийн олз үүснэ.

2.17. Гадаад валютын ханшийн зөрүүгийн олзыг үр дүнгийн тайланд тусгана.

Хөрөнгө худалдсаны орлогын бүртгэл
2.18. Үндсэн хөрөнгийг дансны үнээс нь өндөр үнээр худалдсан бол худалдсан
үнэ болон дансны үнэ хоёрын зөрүүгээр олсон олзыг тодорхойлно.

2.19. Биет хөрөнгийг худалдах үед олсон олзыг орлогоор хүлээн зөвшөөрч үр
дүнгийн тайланд тусгана.

Санхүүгийн тайлангийн тодруулга

2.20. Орлогыг хүлээн зөвшөөрч нягтлан бодох бүртгэлд тусгах талаарх санхүүгийн
тайлангийн тодруулгыг холбогдох УСНББОУС-ийн дагуу хийнэ.

3. ЗАРДАЛ


УСНББОУС 5 - Зээлийн зардал
УСНББОУС 11 - Нөөц, болзошгүй өр төлбөр ба болзошгүй хөрөнгө
УСНББОУС бусад

3.1. Зардал гэдэг нь хөрөнгийн зарлагын урсгал, зарцуулалт эсвэл өр төлбөр
хэлбэрээр тайлант хугацааны туршид гарсан эдийн засгийн ирээдүйн өгөөж буюу
үйлчилгээний чадавхийн бууралт бөгөөд өмчлөлчдөд хуваарлагдсанаас бусад цэвэр
хөрөнгө/ өмчийн бууралт юм.

Хүлээн зөвшөөрөх ба үнэлэх

3.2.Үйл ажиллагааны зардлыг тайлант хугацааны туршид аккруэл суурьт үндэслэн
холбогдох зардлын дансуудад хуримтлуулан бүртгэнэ. Аккруэл суурьт бүртгэлийн
хувьд ажил гүйлгээ гарсан бөгөөд мөнгөн дүнг нь хэмжиж тодорхойлох боломжтой
болсон үед төлбөр хийгдсэн эсэхээс үл хамааран гарсан зардлаас тайлант
хугацаанд хамаарах хэсгийг хүлээн зөвшөөрч бүртгэнэ. Төсвийн зардлыг батлагдсан
төсөв, зарцуулалтын эрхийн баталгаа, эрх бүхий байгууллагын шийдвэр, гэрээг
үндэслэж гарсан зардлыг анхан шатны баримтыг үндэслэн хүлээн зөвшөөрч бүртгэнэ.

3.3.Хэд хэдэн тайлангийн хугацаанд хамрагдах зардлыгаль болох оновчтой зарчмыг
баримтлан хуваарилна. Ийм байдлаар зардлыг орлого олох хугацаатай нь уялдуулна.

3.4.Бүтээгдэхүүний өртөг тооцоход шаардлагатай мэдээллийг бүрдүүлэх зорилгоор
төсөвт байгууллагууд зардлын дансны кодын сүүлчийн оронгийн дараа 2 оронтой код
нэмжүйл ажиллагааны дотоод нэгжүүд буюу зардлын төвүүдээр зардлыг ангилан бүртгэж
болно.
5

Зардлын ангилал

3.5. Төсвийн зардлыг одоогийн мөрдөж байгаа хууль тогтоомж, сангийн яамнаас
гаргасан дансны нэгдсэн жагсаалтын дагуу ангилан бүртгэнэ.

Ажиллагчидтай холбогдсон зардлын бүрттэл

3.6. Тайлангийн хугацааны цалингийн зардлыг дараах байдлаар бүртгэнэ.
(а) Тайлангийн хугацаанд олговол зохих цалинг:

Дт. Цалингийн зардал
Кт. Өглөг -Цалингийн тооцоо

(б) Байгууллага олговол зохих цалингаас суутган төлөх төлбөрийг тооцож бусад өглөгт
шилжүүлэн бүртгэнэ.

Дт. Өглөг-Цалингийн тооцооны
Кт. Бусад өглөг - ажиллагчийн төлөх НДШ
Кт. Бусад өглөг - ажиллагчийн төлөх ЭМДШ
Кт. Бусад өглөг - ажиллагчийн төлөх ХАОАТ
Кт. Бусад өглөг - ажиллагчийн төлөх бусад суутган төлбөр

(в) Эдгээр суутган төлбөрийг төлөхөд;

Дт. Бусад өглөг - ажиллагчийн төлөх НДШ
Дт. Бусад өглөг - ажиллагчийн төлөх ЭМДШ
Дт. Бусад өглөг - ажиллагчийн төлөх ХАОАТ
Дт. Бусад өглөг - ажиллагчийн төлөх бусад суутган төлбөр
Кт. Мөнгөн хөрөнгө

(г) Цалинг бэлнээр олгоход;

Дт. Цалингийн тооцоо


(д) Цалинг урьдчилж төлөхөд;

Дт. Урьдчилгаа- цалин


(е) Ажлын гүйцэтгэл (үр дүнгийн гэрээ)-ийн биелэлтийг үндэслэн урьдчилгааг
хааж, цалингийн тооцоо дансанд бичнэ.

Дт. Цалингийн тооцоо

Кт. Урьдчилгаа- цалин

6

Нийгмийн даатгалын шимтгэлийн бүртгэл

3.7. Нийгмийн даатгалын зардлыг хүлээн зөвшөөрөх болон үнэлж тодорхойлохдоо
Нийгмийн даатгалын тухай хууль болон Иргэний эрүүл мэндийн даатгалын тухай
хууль, түүнийг хэрэгжүүлэх заавар журмын холбогдох заалтыг дагаж мөрдөнө. Ажил
олгогч нь ажиллагсдад олгох цалин хөлс болон түүнтэй адилтгах орлогоос нийгмийн
даатгалын болон эрүүл мэндийн даатгалын хураамжийг хууль тогтоомжийн
дагуу тодорхойлсон хэмжээгээр уг зардлыг хүлээн зөвшөөрч бүртгэнэ.

3.8. Хүлээн зөвшөөрөх болон үнэлэх шалгуур нөхцлийг хангасан нийгмийн
даатгалын шимтгэлийн зардлыг дараах байдлаар бүртгэнэ

(а) Ажил олгогчийн төлбөл зохих нийгмийн даатгалын шимтгэлийг:

Дт. Нийгмийн даатгалын зардал
Кт. Өглөг- Нийгмийн даатгалын шимтгэл

(б) Өглөгийг төлөхөд:

Дт. Өглөг - Нийгмийн даатгалын шимтгэл


3.9. Ажил олгогчийн төлбөл зохих эрүүл мэндийн даатгалын хураамжийг дээрхийн
адилаар хүлээн зөвшөөрч бүртгэнэ.

Бараа үйлчилгээний зардлын бүртгэл

3.10. Хүлээн зөвшөөрөх болон үнэлэх шалгуур нөхцлийг хангасан, тайлангийн
хугацаанд хамаарах бараа үйлчилгээний зардлуудыг дараах байдлаар бүртгэнэ.

(а) Тухайлбал, тайлангийн хугацаанд гарсан сургалт семинарын зардлыг;

Дт.Зардал - Бараа үйлчилгээний зардал (Дэд ангиллаар)

Кт. Мөнгөн хөрөнгө эсвэл Өглөг (Дэд ангиллаар)

3.11. Төсөвт байгууллага нь эрх бүхий байгууллагын шийдвэрээр банк, санхүүгийн
байгууллагаас зээл авч ашигласан бол зээлийн үлдэгдэлд төлөх хүүгийн зардлыг дараах
байдлаар бүртгэнэ.

Дт. Зээлийн хүүгийн зардал
Кт.Мөнгөн хөрөнгө/ Зээлийн хүүгийн өглөг
3.12. Найдваргүй авлагыг бүртгэхдээ авлагыг хорогдуулах хэмжээ, баримтлах
зарчим, нөхцлийг заасан эрх бүхий байгууллагын найдваргүй болсон авлагыг
данснаас хасах тухай шийдвэрийг үндэслэнэ. Шийдвэр гартал уг найдваргүй болсон
авлагыг санхүүгийн тайланд авлагаар тусгана. Төсөвт байгууллагууд найдваргүй авлагыг
шууд аргыг хэрэглэнэ.

(а) Найдваргүй авлагын хэмжээгээр авлагыг хорогдуулж бичнэ.
7

Дт. Найдваргүй авлагын алдагдал

Кт. Авлага

(б) Тайлангийн хугацааны эцэст найдваргүй авлагын алдагдал дансыг хааж бичилт
хийнэ:

Дт. Тайлант үеийн үр дүн
Кт. Найдваргүй авлагын алдагдал

Гадаад валютын ханшийн зөрүүгийн бүртгэл

3.13.Гадаад валютын үлдэгдлийг Монгол банкны зарласан тухайн өдрийн ханшаар
дахин үнэлэхэд ханшийн зөрүүгээс гарз гарч болно.

3.14.Гадаад валютын ханшийн зөрүүгийн гарз нь гадаад валютаар гүйлгээ хийх үед
ханш өөрчлөгдсөнөөс болж илүү мөнгө зарцуулах, мөн тайлант үеийн эцсийн
үлдэгдлийг бодит ханшаар үнэлэх үед хөрөнгө буурах, өр төлбөр нэмэгдэх,
байдлаас гарз үүсч болно. Тэдгээрийг тооцоологдсон дүнгээр нь хүлээн зөвшөөрнө.

3.15.(а) Гадаад валютын авлага нь валютын ханш буурсан үед барагдахад :

Дт. Гадаад валютын ханшийн зөрүүгийн гарз
Кт. Авлага

(б) Гадаад валютын өглөгийг валютын ханш өссөн үед төлөхөд:

Дт. Өглөг

(в) Гадаад валютын өглөгийн үлдэгдлийг тайлангийн өдрийн ханшаар үнэлэхэд
үүсэх ханшийн зөрүүгийн алдагдал :


Кт. Өглөг
(г) Гадаад валютын үлдэгдлийг тайлангийн өдрийн ханшаар үнэлэхэд үүсэх ханшийн
зөрүүгийн алдагдал :



3.16. Гадаад валютын ханшийн зөрүүгийн гарзыг тайлант хугацааны эцэст орлого
үр дүнгийн тайланд зардлаар хүлээн зөвшөөрч бүртгэнэ.

Хөрөнгө худалдсаны гарзыг бүртгэх

8

3.17.Биет хөрөнгийг дансны үнээс бага үнээр худалдсан бол худалдсан үнэ болон дансны
үнэ хоёрын зөрүүгээр гарзыг тодорхойлно.

3.18.Биет хөрөнгийг худалдах үед гарсан гарзын хэмжээгээр зардал гэж хүлээн зөвшөөрч
бүртгэнэ

Санхүүгийн тайлангийн тодруулга

3.19.Зарлагыг хүлээн зөвшөөрч нягтлан бодох бүртгэлд тусгах талаарх санхүүгийн
тайлангийн тодруулгыг холбогдох УСНББОУС-ийн дагуу хийнэ. Мөн тусгай шийдвэр,
заавар журмын хэрэгжилтийг харуулах шаардлагатай бол хавсралт тайлангаар гаргана.

3.20.УСНББОУС 1 "Санхүүгийн тайлангийн толилуулга" стандартын дагуу санхүүгийн
тайланг бэлтгэх талаар хариуцлага хүлээсэн этгээд батлагдсан төсөв хэтрээгүй
талаар мэдэгдэл гаргана. Хэрэв аливаа төсөвлөсөн дүн эсвэл аливаа батлагдсан
төсвийн зориулалтаас хэтэрсэн, эсвэл батлагдсан төсөвгүй юмуу бусад эрх мэдлийн
хэлбэрээр зардал гаргасан бол санхүүгийн тайланд тодруулга хийнэ.

Орлого, нэгдсэн дансны бүртгэл

3.21. Тайлангийн хугацааны эцэст орлого, зарлагын дансдын үлдэгдлийг орлого,
зарлагын нэгдсэн дансанд хаана. Орлого зардлын нэгдсэн дансны үлдэгдлийг
хуримтлагдсан үр дүн дансны тайлангийн жилийн үр дүн дансанд хаана.
Орлогын дансдыг хааж:

Дт. Орлогын дансууд
Кт. Орлого, зарлагын нэгдсэн данс

Зардлыг дансдыг хааж:

Дт. Орлого зарлагын нэгдсэн данс
Кт. Зардлын дансууд

Түрээсийн бүртгэл



УСНББОУС 13-Түрээс


3.22.Түрээсгэдэг нь түрээслүүлэгч зөвшөөрсөн хугацаанд хөрөнгө ашиглах эрхээ
төлбөрийн буюу цувуулсан төлбөрийн хариуд түрээслэгчид шилжүүлэх хэлцэл юм.

3.23.Хэрэв өмчлөлтэй холбоотой бараг бүх эрсдэл ба шагналыг түрээслэгчид
9

шилжүүлж байвал түрээсийг санхүүгийн түрээс гэж ангилна. Хэрэв өмчлөлтэй холбоотой
бараг бүх эрсдэл ба шагналыг түрээслэгчид шилжүүлэхгүй бол түрээсийг үйл
ажиллагааны түрээс гэж ангилна.

3.24.Түрээс нь гэрээний хэлбэрээс бус харин ажил гүйлгээний шинж чанараас хамаарч
санхүүгийн эсвэл үйл ажиллагааны түрээс болдог.

3.25.Дараах шалгууруудыг хангасан тохиолдолд санхүүгийн түрээс гэж үздэг.
•Түрээсийн гэрээгээр хөрөнгө эзэмших эрх нь түрээслэгчид шилжиж байвал
•Түрээсийн хугацааны эцэст уг хөрөнгийг худалдаж авах эрхтэй байвал
•Түрээсийн хугацаа нь уг хөрөнгийн ашиглалтын хугацааны ихэнх хугацаа байвал
•Түрээсийн эхэнд тогтоосон түрээсийн төлбөрийн өнөөгийн үнэ цэнэ нь
түрээслэсэн хөрөнгийн бараг бүх бодит үнэ цэнэтэй дүйцэж байвал

3.26.Санхүүгийн түрээсээр өгсөн хөрөнгийг балансад түрээсийн цэвэр хөрөнгө
оруулалттай тэнцүү дүнгээр авлага гэж бүртгэнэ. Түрээслүүлэгч нь түрээсийн төлбөрийн
авлагыг үндсэн авлагын буцаан төлөлт ба түүний хөрөнгө оруулалт, үйлчилгээний
төлөө түрээслүүлэгчийг шагнах буюу нөхөн олгох санхүүгийн орлого гэж үздэг.

3.27.Төсөвт байгууллага нь хөрөнгөө санхүүгийн түрээсээр түрээслүүлэх тохиолдолд
зайлшгүй холбогдох газраас зөвшөөрөл авсан байна.

Үнэлгээ

3.28. Түрээсийн хөрөнгө ба өр төлбөрийг өнөөгийн үнэ цэнээр бүртгэнэ.
Үйл ажиллагааны түрээс

Түрээслүүлэгчийн бүртгэл

3.29. Түрээсийн төлбөрийг хүлээн авах үед:
Кт. Түрээсийн орлого

Түрээслэгчийн бүртгэл

3.30. Түрээсийн төлбөрийг төлөх үед:

Дт. Түрээсийн зардал

3.31. Байгууллага нь үйл ажиллагааны түрээсээр хөрөнгөө түрээслүүлсэн тохиолдолд
холбогдох стандартын дагуу санхүүгийн тайлангийн тодруулгыг бэлтгэнэ.

Мөнгөн хөрөнгө



10

УСНББОУС 4 - Гадаад валютын ханшийн өөрчлөлтийн үр нөлөө

УСНББОУС 15 - Санхүүгийн хэрэглүүр : тодруулга ба толилуулга


4.1.Мөнгө ба түүнтэй адилтгах хөрөнгийг хүлээн зөвшөөрч нягтлан бодох бүртгэл тусган
санхүүгийн тайланд тодруулга хийхдээ холбогдох стандартыг дагаж мөрдөнө.

4.2.Мөнгө ба түүнтэй адилтгах хөрөнгө гэдэг нь үнэ цэнийн өөрчлөлтийн эрсдэл
багатай, мөнгөнд чөлөөтэй хувирдаг, түргэн хөрвөх чадвартай богино хугацаат
хөрөнгө оруулалт юм.

4.3.Мөнгө ба түүнтэй адилтгах хөрөнгийг кассад байгаа бэлэн мөнгө буюу жижиг мөнгөн
сан, харилцах дахь мөнгө, замд яваа мөнгө, богино хугацаат хадгаламж, үнэт цаас гэх
зэргээр ангилна.

Хэмжилт ба үнэлгээ

4.4. Мөнгө ба түүнтэй адилтгах хөрөнгийг нэрлэсэн үнээр нь бүртгэнэ. Гадаад
валютыг Монголбанкны зарласан ханшаар үндэсний мөнгөн тэмдэгтэд шилжүүлж
бүртгэнэ.

Мөнгөн хөрөнгийн бүртгэл
4.5 (а) Төсөвт байгууллагын мөнгөн хөрөнгө нь төлбөртэй ажил үйлчилгээний
орлого, төвлөрсөн болон орон нутгийн төсвийн татаас, санхүүжилтийн орлого, зээл
зэргээр нэмэгдэж болно.

Кт. Урьдчилж орсон орлого-Татаас, санхүүжилтын орлого эсвэл
Кт. Төлбөртэй ажил үйлчилгээний орлого
Кт. Авлага /Урьдчилгаа
Кт. Зээл

(б) Төсөвт байгууллагын мөнгөн хөрөнгийн зарлага нь бараа материал худалдан авсан
болон бусад байгууллага, хүмүүсээс авсан үйлчилгээний төлбөр байна.

Дт. Өглөг (цалин, халаалт гэх мэт)

Дт. Зардал (шилжүүлэг)
Дт. Урьдчилгаа (урьдчилж төлсөн зардал гэх мэт)
Дт. Зээл (олгосон урт, богино хугацаат зээл)

4.6 Кассын орлогыг бүртгэхдээ харилцахаас татан авсан бэлэн мөнгөний баримтыг
үндэслэн дараах бичилт хийнэ.

Дт. Кассад байгаа бэлэн мөнгө
Кт. Банкинд байгаа бэлэн мөнгө

11

4.7 Кассаас зарцуулсан бэлэн мөнгөний зарлагыг бүртгэхдээ:

Дт. Өглөг Дт. Зардал
Дт. Урьдчилгаа(урьдчилж төлсөн зардал гэх мэт)
Кт. Кассад байгаа бэлэн мөнгө

4.8 Жилийн батлагдсан төсөвт тусгагдсаны дагуу гэрээ хэлэлцээрийн үндсэн дээр хийгдэж
байгаа урт хугацаат хөрөнгө оруулалтын ажлын урьдчилж төлсөн зардлыг дээрхийн
адилаар бүртгэнэ.

Жижиг мөнгөн сан

4.9 Мөнгөн зарлагад хяналт тавихын тулд бүх зарлагыг чекээр хийдэг. Гэвч байгууллагууд
өдөр тутам гардаг, бага хэмжээний мөнгөн дүнтэй ажил гүйлгээг хөнгөвчлөх зорилгоор
жижиг мөнгөн санг байгуулдаг.

а/ Жижиг мөнгөн санг анх 50000 ₮-н байгуулахдаа дараах бичилтийг хийнэ.

Дт. Жижиг мөнгөн сан 50 000,0
Үнэлгээ

4.13 Орлого гэж хүлээн зөвшөөрөгдсөн боловч төлөгдөөгүй байгаа хэмжээгээр
авлагыг хуримтлуулан бүртгэнэ. Авлагыг үүсэх үед нэрлэсэн үнээр бүртгэнэ.

4.14 Байгууллагад үүссэн авлагыг дараах байдлаар бүртгэнэ.
Дт. Авлага
Кт. Төсөвт байгууллагын ажил үйлчилгээний орлого
Кт. Торгууль төлбөрийн орлого гэх мэт

Авлага барагдах үеийн журналын бичилт нь:


Кт. Авлага

БАРАА МАТЕРИАЛ



УСНББОУС 12- Бараа материал


4.15Бараа материал гэдэг нь байгууллагын хэвийн үйл ажиллагааны явцад хэрэглэгдэх
материал буюу хангамжийн зүйлс, худалдах зориулалтаар хадгалагдаж байгаа
(улсын нөөцийн бараа зэрэг) бэлэн бүтээгдэхүүн, ажил үйлчилгээ, үйлдвэрлэлийн
процесст байгаа хагас боловсруулсан бүтээгдэхүүн зэрэг болно.
12

4.16Барааматериалыг ангилж бүртгэхдээ дансны нэгдсэн жагсаалт болон холбогдох
УСНББОУС-ыг стандартыг мөрдөнө.

Үнэлгээ

4.17Бараа материалыг олж бэлтгэхэд өртөг бүрдэх зарчмыг үндэслэн тодорхойлсон
анхны өртгөөр бүртгэнэ. Бараа материалын өртөг нь худалдан авалтын өртөг,
хувиргалтын зардал болон одоогийн байршил ба нөхцөлд бараа материалыг авчрахтай
холбогдож гарсан бүх зардал орно.

4.18Бараа материалыг олж бэлтгэх буюу худалдан авах зардал нь бэлтгэн
нийлүүлэгчийн нэхэмжилсэн үнэ, үйлчилгээний хөлс, тээврийн зардал, импортын барааны
болон бусад татвар хураамж зэргээс бүрдэх ба худалдааны хямдрал, хөнгөлөлтийг хасаж
тооцно.
Кт. Мөнгөн хөрөнгө 50 000,0
б/ Жижиг мөнгөн сангийн данс нь сангийн хэмжээг ихэсгэж, багасгах хүртэл дахин
дебетлэгдэж, кредитлэгдэхгүй. Өөрөөр хэлбэл сангийн хэмжээг өөрчлөхөөс өөр ажил
гүйлгээгээр жижиг мөнгөн сангийн дансанд бичилт хийхгүй. Жижиг мөнгөн сангийн мөнгөн
зарлагыг уг санд нөхөн дүүргэхээс нааш бүртгэдэггүй.
в/ Мөнгөний нийлүүлэлт бага болсон үед нярав жижиг мөнгөн сангийн баримт ба
зарлагын бусад нотолгоог үндэслэн санг нөхөн дүүргэх үед дараах бичилтийг хийнэ.
Дт. Бичиг хэргийн зардал 5 000
Тээвэр шатахууны зардал 15 000
Хангамжийн материал 27 000
Кт. Мөнгөн хөрөнгө 47 000
г/ Зөвхөн сангийн хэмжээг ихэсгэх буюу багасахын тулд жижиг мөнгөн санд бичилт хийнэ.
Жижиг мөнгөн сан дахь мөнгөний хэмжээ илүүдэлтэй байна гэж үзэн сангийн хэмжээг
45000Т болгох үед дараах байдлаар тохируулга хийнэ.
Дт.Мөнгөн хөрөнгө 5 000
Кт.Жижиг мөнгөн сан 5 000

Жижиг мөнгөн сангийн хэмжээг 60000 7 болгон ихэсгэх тохиолдолд: Дт. Жижиг мөнгөн
сан 10 000
Кт. Мөнгөн хөрөнгө 10 000
4.10 Жижиг мөнгөн сангийн үлдэгдэл нь ямар нэг алдаа, орхигдлын улмаас /хариулт
мөнгийг зөв өгөөгүй, хулгайд алдах, илүү төлбөр хийх гэх мэт/ байвал зохих
баримтаар нотлогдсон үлдэгдлээсээ зөрөх тохиолдолд мөнгөний илүүдэл буюу
дутагдал гардаг. Хэрэв үлдэгдэл нь дутуу байвал авлага дансны дебет.илүү байвал
бусад орлого дансны кредитэд нь бичилт хийнэ.

Авлагын бүртгэл



УСНББОУС 15-Санхүүгийн хэрэглүүр: тодруулга ба толилуулга


13

4.11Авлагыг хүлээн зөвшөөрч нягтлан бодох бүртгэлд тусган санхүүгийн тайланд тодруулга
хийхдээ холбогдох стандартыг дагаж мөрдөнө.

4.12Зээлээр үзүүлсэн ажил үйлчилгээ, нийлүүлсэн бүтээгдэхүүний төлбөрийг
нэхэмжлэн авах мөнгөн дүнг авлагаар бүртгэнэ. Төсвийн зарлагын тусгай горимыг
нэвтрүүлж дээд шатны төсвөөс төсөвт байгууллагад олгох санхүүжилтийг урьдчилан
амлаж бүртгэх талаар заавар журам гарсан үед Татаас шилжүүлгийн орлогыг Авлага
болгон бүртгэж болно.
Үнэлгээ

4.13Орлого гэж хүлээн зөвшөөрөгдсөн боловч төлөгдөөгүй байгаа хэмжээгээр
авлагыг хуримтлуулан бүртгэнэ. Авлагыг үүсэх үед нэрлэсэн үнээр бүртгэнэ.

4.14 Байгууллагад үүссэн авлагыг дараах байдлаар бүртгэнэ.
Дт. Авлага
Кт. Төсөвт байгууллагын ажил үйлчилгээний орлого
Кт. Торгууль төлбөрийн орлого гэх мэт

Авлага барагдах үеийн журналын бичилт нь:


Кт. Авлага




УСНББОУС 12- Бараа материал


4.15.Бараа материал гэдэг нь байгууллагын хэвийн үйл ажиллагааны явцад
хэрэглэгдэх материал буюу хангамжийн зүйлс, худалдах зориулалтаар
хадгалагдаж байгаа (улсын нөөцийн бараа зэрэг) бэлэн бүтээгдэхүүн, ажил үйлчилгээ,
үйлдвэрлэлийн процесст байгаа хагас боловсруулсан бүтээгдэхүүн зэрэг болно.

4.16.Бараа материалыг ангилж бүртгэхдээ дансны нэгдсэн жагсаалт болон холбогдох
УСНББОУС-ыг стандартыг мөрдөнө.

Үнэлгээ

4.17. Бараа материалыг олж бэлтгэхэд өртөг бүрдэх зарчмыг үндэслэн тодорхойлсон
анхны өртгөөр бүртгэнэ. Бараа материалын өртөг нь худалдан авалтын өртөг,
хувиргалтын зардал болон одоогийн байршил ба нөхцөлд бараа материалыг
авчрахтай холбогдож гарсан бүх зардал орно.

14

4.18.Бараа материалыг олж бэлтгэх буюу худалдан авах зардал нь бэлтгэн
нийлүүлэгчийн нэхэмжилсэн үнэ, үйлчилгээний хөлс, тээврийн зардал, импортын барааны
болон бусад татвар хураамж зэргээс бүрдэх ба худалдааны хямдрал, хөнгөлөлтийг хасаж
тооцно.
4.19Хэрэв бараа материалыг өөрсдөө үйлдвэрлэдэг бол түүнийг үйлдвэрлэхтэй
холбогдож гарсан шууд ба шууд бус зардлыг тооцож, бараа материалын өртгийг
тогтооно.

Бараа матөриалын бүртгэл

4.20Төсөвт байгууллага нь бараа материалыг нягтлан бодох бүртгэлд тусгахдаа байнгын
системийн аргыг ашиглана.

4.21Бараа материалыг (хангамжийн зүйлийг) худалдан авсан үед:

Дт. Хангамжийн материал

Кт. Мөнгөн хөрөнгө / Дансны өглөг

Бараа материалыг худалдан борлуулж байгаа үед:

а/ Дт. Бараа материалын зардал
Кт. Бараа материал / Хангамжийн материал

б/ Дт. Мөнгөн хөрөнгө
Кт. Төсөвт/б-ын ажил үйл.орлого - бараа/мат борлуулсаны орлого

Үндсэн хөрөнгийн устгалтаас орлогодоход:

Дт.Хангамжийн материал

Кт. Үндсэн хөрөнгө

Тооллогоор илүүдсэн болон тусламжаар үнэ төлбөргүйгээр материал, хангамжийн
зүйл хүлээн авч байгаа үед:

Дт. Хангамжийн материал
Кт. Бусад орлого

(в) УСНББОУС 12 "Бараа материал" стандартын 37 дугаар зүйлд зааснаар бараа
материалыг борлуулах, солилцох буюу хуваарилах үед тэдгээр бараа материалын дансны
үнийг холбогдох орлогыг хүлээн зөвшөөрсөн тайлант үеийн зардал гэж хүлээн зөвшөөрөх
ёстой.

(г) Бараа материалыг ажил үйлчилгээнд ашиглахаар тавьж олгоход:

Дт. Зардал /Зардлын зүйлээр/
Кт. Хангамжийн материалын холбогдох дэд данс

15

(д) Тооллогоор дутагдсан материалыг бүртгэхдээ;

Дт. Авлага
Кт. Хангамжийн материал

4.22Төсөвт байгуулага нь бараа материалын өртгийг тодорхойлохдоо эхэлж авсныг
эхэлж зарлагадах аргыг ашиглана. Эхэлж авсныг эхэлж зарлагадах аргын үед эхэлж
худалдан авсан бараа материалыг эхэлж зарцуулна.

НӨӨЦИЙН БАРАА

4.23Байгалийн аюулаас хамгаалах, улс орны батлан хамгаалах болон дотоодын зах
зээлийн улирлын шинж чанартай хэрэгцээг зохицуулах зорилгоор стратегийн ач
холбогдолтой бүтээгдэхүүний нөөцийг нөөцийн бараа дансанд бүртгэнэ. Улсын
нөөцийн барааг зөвхөн эрх бүхий байгууллага бэлтгэж, зарцуулах бөгөөд түүнийг
зохицуулах, бүртгэх талаар тусгай заавар журмыг мөрдөнө.

4.24Нөөцийг бүтээгдэхүүний нэр төрлөөр нь дансны нэгдсэн жагсаалтын дагуу ангилна.
Барааны, үрийн, тэжээлийн, шатахууны, буудайн, бусад нөөц гэх мэтээр ангилна.

Нөөцийн бүтээгдэхүүний үнэлгээ болон бүртгэлийн бичилт нь бараа материалын
бүртгэлтэй адил байна. Нөөцийн бараа материалыг худалдан борлуулж байгаа үед:

а/ Дт. Нөөцийн бараа материалын зардал
Кт. Нөөцийн бараа материал
б/ Дт. Мөнгөн хөрөнгө
Кт. Өөрийн орлого - нөөцийн бараа борлуулсаны орлого

4.25 Төсөвт байгууллага бүрийн санхүүгийн тайлан нь аль нэг Төсвийн ерөнхийлөн
захирагчийн нэгтгэсэн санхүүгийн тайланд нэгтгэдэг. Тухайн төсвийн ерөнхийлөн
захирагчаас харъяа төсөвт байгууллагад үндсэн хөрөнгө, бараа материал, нөөцийн
барааг шилжүүлэх, буцаан татах гэх мэт үйл ажиллагаа явагддаг. Энэ үүднээс ТЕЗ-д
"Салбарт оруулсан
хөрөнгө оруулалт", төсөвт байгууллагад" Засгийн газрын оруулсан капитал ТЕЗ"
гэсэн дансуудыг ашиглана. Эдгээр хоёр данс тухайн Төсвийн ерөнхийлөн
захирагчийн санхүүгийн нэгтгэсэн тайланд тэнцүү дүнгээр цэвэрлэгдэх ёстой.
Жишээ нь нөөцийн барааг аймгийн салбартаа ачуулсан үед тухайн хүлээн авсан
байгууллага нь дараах бичилтийг хийнэ.

Дт. Нөөцийн бараа
Кт, Засгийн газрын оруулсан капитал ТЕЗ

Харин уг шилжүүлеэн Төсвийн ерөнхийлөн захирагчийн бүртгэлд дараах байдлаар
бүртгэнэ.
Дт. Салбарт оруулсан хөрөнгө оруулалт
Кт. Нөөцийн бараа

УРЬДЧИЛГАА / УРЬДЧИЛЖ ТӨЛСӨН ТӨЛБӨР

16

4.26Бэлтгэн нийлүүлэгчид бараа бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний үнийг урьдчилж төлсөн
урьдчилгаа болон урьдчилан төлсөн зарлуудыг урьдчилж төлсөн төлбөр /зардал/
гэнэ. Энэ нь төлбөр хийгдсэн боловч тайлант хугацаанд гараагүй байгаа зардал
учраас хөрөнгө гэж бүртгэнэ.

Урьдчилж төлсөн төлбөрүүд нь:
•бэлтгэн нийлүүлэгчид төлсөн урьдчилгаа тооцоо
•урьдчилж төлсөн зардал /түрээс, даатгал, татварын төлбөр/ гэж
ангилна.
Үнэлгээ

4.27Урьдчилж төлсөн төлбөрийг үүссэн тооцоо буюу төлсөн мөнгөн дүнгээр үнэлж
бүртгэнэ.

Урьдчилж төлсөн төлбөрийн бүртгэл

4.28Бэлтгэн нийлүүлэгч болон хувь хүмүүст төлсөн урьдчилгаа, ба урьдчилан гарсан
зардлыг:

Дт. Урьдчилжтөлсөн төлбөрүүд
Кт. Мөнгөн хөрөнгө / Дансны өглөг гэж бүртгэнэ.

Урьдчилгаа, ба урьдчилан гарсан зардлын тухайн тайлангийн үед ноогдох хэмжээгээр:

Дт. Түрээс, даатгал гэх мэт зардлын холбогдох данс

Кт. Урьдчилж төлсөн төлбөр гэж бүртгэнэ.

ҮНДСЭН ХӨРӨНГӨ


УСНББОУС 1 Санхүүгийн тайлангийн толилуулга

УСНББОУС 17 Үндсэн хөрөнгө
УСНББОУС 16 Хөрөнгө оруулалтын зориулалттай үл хөдлөх хөрөнгө

4.29 Үндсэн хөрөнгийн хүлээн зөвшөөрөлт, тэдгээрийн дансны үнэ, элэгдэл
шимтгэлийн хэмжээг тодорхойлох, дахин үнэлгээ зэрэг нягтлан бодох бүртгэлийг
УСНББОУС 17 "Үндсэн хөрөнгө"-ыг дагаж мөрдөнө.

Хүлээн зөвшөөрөлт
4.30 Үндсэн хөрөнгийн зүйлийг дараах тохиолдолд хөрөнгө хэмээн хүлээн
зөвшөөрнө.
•хөрөнгөнд холбогдох эдийн засгийн ирээдүйн өгөөж буюу үйлчилгээний
чадавхийг тухайн байгууллага хүртэх магадлалтай ба
•хөрөнгийн өртөг эсвэл бодит үнэ цэнийг найдвартай үнэлэх боломжтой.

Үнэлгээ
17

4.31Хөрөнгө гэж хүлээн зөвшөөрөхөөр бэлтгэж буй үндсэн хөрөнгийн зүйлийг эхлээд
өртгөөр нь үнэлэх ёстой. Үндсэн хөрөнгийн анхны өртөг нь худалдан авсан үнэ,
тээврийн ба ачиж буулгах зардал, бэлтгэх, суурилуулах, тохируулахтай холбогдон
гарсан зардал, бүх төрлийн татвар, хураамж зэргээс бүрдэнэ.

4.32Барьж байгуулсан үндсэн хөрөнгийн өртөг нь барилгын материал, ажлын хөлс зэрэг
холбогдох бүх зардлын дүнгээс бүрдэнэ.

Үндсэн хөрөнгийн бүртгэл

4.33 (а) Төсвийн санхүүжилтээр үндсэн хөрөнгө худалдан авахад:

Кт. Урьдчилж орсон орлого - Хөрөнгийн санхүүжилт

Дт. Үндсэн хөрөнгө
Кт. Мөнгөн хөрөнгө / Дансны өглөг

Дт. Урьдчилж орсон орлого - Хөрөнгийн санхүүжилт

Кт. Засгийн газрын оруулсан капитал

(б) Төсөвт байгууллага өөрийн орлогоос үндсэн хөрөнгө бэлтгэх, худалдан
авахад:


(в) Бэлэг, хандивын хөрөнгийг бүртгэхдээ хөрөнгийн зах зээлийн / авсан өдрийн бодит
үнэ/ үнийг ашигладаг. Хандиваар авсан хөрөнгийг зах зээлийн үнээр нь Засгийн газрын
оруулсан капитал дансанд бүртгэнэ.

Кт. Засгийн газрын хувь оруулсан капитал
4.34 Үндсэн хөрөнгийн засварын зардал нь үндсэн хөрөнгийн ашиглалтын
хугацааг уртасгах гэх мэт уг хөрөнгөөс хүртэх эдийн засгийн өгөөжийг нэмэгдүүлж
байвал уг зардлыг капиталжуулан үндсэн хөрөнгийн анхны өртгийг нэмэгдүүлнэ. Бусад
тохиолдолд тайлант үеийн зардлаар хүлээн зөвшөөрнө.

Үндсэн хөрөнгийн элэгдлийн бүртгэл

4.35 Элэгдэл нь хөрөнгийн ашиглалтын хугацааны туршид элэгдүүлэх дүнг
системтэйгээр хуваарилсан хуваарилалтыг хэлнэ. Тайлангийн үеийн элэгдлийн
шимтгэлийг зардал гэжхүлээн зөвшөөрнө.

Дт. Үндсэн хөрөнгийн элэгдлийн зардал

Кт. Хуримтлагдсан элэгдэл

18

4.36 Төсөвт байгууллага нь үндсэн хөрөнгийг элэгдлийн нөхөн байгуулан дараах дансны
бичилтийг хийнэ.

Дт. Хуримтлагдсан үр дүн

4.37Үндсэн хөрөнгийн элэгдэл тооцох шулуун шугамын аргыг ашиглана. Ашиглах
хугацааны дотор үндсэн хөрөнгийн өртгийг адил тэнцүү хэмжээгээр өртөгт
хуваарилах аргыг шулуун шугамын арга гэнэ.

Анхны өртөг - Үлдэх өртөг
------------------------------------- = Элэгдлийн зардал
тооцоолсон ашиглах хугацаа

Үндсэн хөрөнгө ашиглалтаас хасах

4.38Хэрэв үндсэн хөрөнгийг гадагш худалдах.шилжүүлэх, акталж устгах үед түүний өртгийг
үндсэн хөрөнгийн данснаас хасах ба хуримтлагдсан элэгдлийн данс хаагдсан байна.

4.39Элэгдлээрээ өртгөө бүрэн нөхсөн хөрөнгийг ашиглалтаас хасахгүй тохиолдолд тухайн
хөрөнгийг хуримтлагдсан элэгдлийнх нь хамт данснаас хасах хүртэл нь бүртгэлд
хэвээр тусгана.

4.40Хуримтлагдсан элэгдлээрээ анхны өртгөө бүрэн нөхсөн үндсэн хөрөнгийг
данснаас хасах үеийн дансны бичилт нь:

Дт. Хуримтлагдсан элэгдэл

Кт.Үндсэн хөрөнгө

Үндсэн хөрөнгийг алдагдалтай үнээр худалдвал:
Дт. Мөнгө
Дт. Үндсэн хөрөнгө худалдсаны гарз

Үндсэн хөрөнгийн дансны үнээс илүү үнээр худалдвал:

Дт. Мөнгө
Кт.Үндсэн хөрөнгө
Кт. Үндсэн хөрөнгө борлуулсны олз

Харин бүрэн элэгдэхээс нь өмнө данснаас хасвал үндсэн хөрөнгийг данснаас
хассаны гарзыг бүртгэх шаардлагатай.

Дт.Хуримтлагдсан элэгдэл

Дт. Үндсэн хөрөнгийг данснаас хассаны гарз
19


Дахин үнэлгээ

4.41Биет хөрөнгийн дансны үнэ нь бодит үнээсээ материаллаг хэмжээний
зөрүүтэй байх нөхцөлд хөрөнгийн дахин үнэлгээг хийнэ.

4.42Дахин үнэлгээний үр дүнд хөрөнгийн дансны үнэ нэмэгдсэн хэмжээгээр дахин
үнэлгээний нэмэгдэл дансны кредитэд бичнэ.

4.43Дахин үнэлгээний үр дүнд хөрөнгийн дансны үнэ буурсан тохиолдолд
буурсан хэмжээг зардал гэж хүлээн зөвшөөрнө.

4.44 Дахин үнэлгээний нэмэгдлийг хэрэгжсэн үед нь хуримтлагдсан үр дүн данс руу
шилжүүлнэ.

4.45 Үндсэн хөрөнгийн талаарх санхүүгийн тайлангийн тодруулгыг холбогдох
УСНББОС 17 "Үндсэн хөрөнгө"-ийн дагуу хийнэ.

БИЕТ БУС ХӨРӨНГӨ



НББОУС 38 Биет бус хөрөнгө

4.46Биет шинж чанаргүй, харьцангуй урт хугацаанд ашиглагддаг, эзэмшигчиддээ
эрх, давуу болон онцгой эрх, өрсөлдөөний давуу тал олгодог хөрөнгийг биет бус хөрөнгө
гэнэ.

4.47Биет бус хөрөнгөнд патент, гудвилл, франчайз, зохиогчийн эрх, лиценз, программ
хангамж, судалгаа хөгжүүлэлтийн зардал зэрэг хамрагдана.

4.48Биет бус хөрөнгийг анхны өртгөөр нь бүртгэнэ.

4.49Биет бус хөрөнгийг түүний үр ашигтай ашиглах хугацааны туршид системтэйгээр
хорогдуулж, хорогдлын хэмжээгээр зардлаар хүлээн зөвшөөрч бүртгэнэ. Биет бус
хөрөнгийг зөвхөн шулуун шугамын аргаар элэгдүүлнэ.

Дт. Элэгдлийн зардал /биет бус хөрөнгө/


4.50 Биет бус хөрөнгийн санхүүгийн тайлангийн тодруулгыг холбогдох УСНББОУС -ийн
дагуу хийнэ.

ӨР ТӨЛБӨР

20



УСНББОУС 15 Санхүүгийн хэрэглүүр : Тодруулга ба толилуулга

УСНББОУС 19 Нөөц, болзошгүй өр төлбөр ба болзошгүй хөрөнгө


4.51Өр төлбөр гэдэг нь төлбөрийг барагдуулахад эдийн засгийн өгөөж буюу үйлчилгээний
чадавхид биелэлээ олсон байгууллагын нөөц гадагш урсахаар хүлээгдэж байгаа,
өнгөрсөн үйл явдлын үр дүнд үүссэн өнөөгийн үүрэг хариуцлага юм.

4.52Өр төлбөрийг богино хугацаат ба урт хугацаат өр төлбөр гэж ангилна. Богино
хугацаат өр төлбөр гэдэг нь:
а/ байгууллагын үйл ажиллагааны циклийн хэвийн нөхцөлд төлбөр нь
барагдахаар хүлээгдэж байгаа:
б/ Тайлангийн өдрөөс хойш 12 сарын дотор төлбөр нь барагдах ёстой байна.
Бусад бүх өр төлбөр нь урт хугацаат өр төлбөр гэж ангилагдана

4.53Богино хугацаат өр төлбөрт богино хугацаат зээлийн өр, тооцооны өглөг, бусад өглөг,
урьдчилж орсон орлого зэрэг хамаарна. Урт хугацаат өр төлбөрт урт хугацаат зээл
зэрэг өр төлбөр багтана.
4.54Байгууллага нь зөвхөн эрх бүхий дээд байгууллагын шийдвэртэйгээр зээл авах,
түүнтэй адилтгах төлбөрийн хариуцлага үүсгэнэ.

4.55Өр төлбөрийг дансны нэгдсэн жагсаалт болон холбогдох УСНББОУС-ын
дагуу ангилж бүртгэнэ.

Хүлээн зөвшөөрөх нөхцөл ба үнэлгээ

4.56 Өр төлбөрийг дараах нөхцөлд хүлээн зөвшөөрнө.
•Өр төлбөрийн тодорхойлолтод бүрэн нийцсэн байх
•Өр төлбөрийн хэмжээ нь бодитойгоор хэмжигдэж, үнэлэгдсэн байх
•Төлөх хэмжээ нь төдийлөн тодорхой бус өр төлбөрийг урьдчилан тооцсон
хэмжээгээр бүртгэнэ.
•Болзошгүй өр төлбөр, амлалтыг санхүүгийн тайлангийн тодотголд тусгана.

4.57Богино хугацаат зээл: Төсөвт байгууллага төсвийн санхүүжилтийн эхүүсвэрийн түр
зуурын дутагдлыг богино хугацаат зээлийн эх үүсвэрээр санхүүжүүлэхийг эрх бүхий
байгууллагаас зөвшөөрч зээл авсан бол үндсэн өрийн дүнгээр энэ дансанд бүртгэнэ.

4.58Холбогдох талуудын тохиролцсон гэрээний дагуу авсан үндсэн зээлийн дүнгээр
төлбөрийн хариуцлага үүсгэж нягтлан бодох бүртгэлд тусгана.

Богино хугацаат зээлийн бүртгэл

21

4.59 Тайлангийн хугацаанд шинээр авсан богино хугацаат зээл болон урт хугацаат
зээлийн тайлангийн жилд төлөгдөх хэсгээр богино хугацаат зээлийн хэмжээ
нэмэгдэнэ. Мөн хугацаа хэтэрсэн зээлийн хүүгийн өглөгийг үндсэн зээлд
шилжүүлэхээр талууд харилцан тохиролцож шийдвэрлэсэн бол энэ хэмжээгээр
богино хугацаат зээлийн үлдэгдэл нэмэгдэнэ.

(а) Богино хугацаат зээлийг Төсвийн дээд шатны эрх захирагчаас авсан бол зээлийн
үндсэн өрийн дүнгээр;

Кт. Богино хугацаат зээл- Бусад төсөвт байгууллага

(б) Богино хугацаат зээлийн үндсэн төлбөрийг эргүүлж төлбөл;

Дт. Богино хугацаат зээл

(в) Урт хугацаат зээлийн тайлангийн жилд төлөгдөх хэсгийг богино хугацаатай
зээлд шилжүүлэн бичихдээ:

Дт. Урт хугацаат зээл
Кт. Богино хугацаат зээл

Өглөгийн бүртгэл

4.60Төсөвт байгууллагуудын гэрээ гүйцэтгэгчид, ажилчин албан хаагчдад төлөх
өглөг үүсч болно.
4.61(а) Тооцсон цалинг өглөг үүсгэж бүртгэхэд:

Дт. Цалингийн зардал Кт. Өглөг-
Цалин

(б) Цалингийн өглөгийг төлөхөд;

Дт. Өглөг -Цалин

(в) Төсөвт байгууллага бараа материал, үндсэн хөрөнгийг зээлээр худалдан авсан бол
өглөг үүсгэж дараах байдлаар бүртгэнэ.

Дт. Бараа материал / Үндсэн хөрөнгө

Кт. Өглөг

(г) Төсөвт байгууллагын ажиллагчдын цалингаас суутган төлөх төлбөрийн өглөг болон
бусад өглөг үүссэн бол бусад өглөг дансанд бүртгэнэ.

Урьдчилж орсон орлогын бүртгэл

22

4.62Төсөвт байгууллага нь дээд шатны төсвийн эрх захирагчдаас татаас санхүүжилтийн
орлогыг хүлээн авч, урьдчилж орсон орлого дансанд бүртгэнэ.

4.63Ажил үйлчилгээг гүйцэтгэж хүлээлгэн өгөх, бараа бүтээгдэхүүнийг нийлүүлэхээс
өмнө үнийг нь урьдчилан авсан тохиолдолд урьдчилж орсон орлого дансанд бүртгэж
цаашид ажил үйлчилгээг гүйцэтгэж хүлээлгэн өгсөн үед Санхүүжилтийн орлого
эсвэл Засгийн газрын оруулсан капитал дансанд шилжүүлж бүртгэнэ.

4.64Урьдчилж орсон орлого дансыг дотор нь урьдчилгаа-төсвийн санхүүжилт, бусад
урьдчилж орсон орлого гэж 2 ангилна.

4.65Урьдчилж орсон орлого төсвийн санхүүжилт дансыг орлогын нэр төрлөөр ангилж
бүртгэнэ. Үүнд: төвлөрсөн төсвөөс, орон нутгийн төсвөөс, хөрөнгө оруулалтын,
ниигмийн даатгалын сангаас, тусгай зориулалтын бусад сангаас гэх мэтээр ангилна.

4.66 Урьдчилж орсон орлогыг авсан мөнгөн дүнгээр нь хүлээн зөвшөөрч, дараах байдлаар
бүртгэнэ.

а/ Дт. Мөнгө
Кт. Урьдчилж орсон орлого - Төсвийн санхүүжилтийн орлого

б/ Ажлын гүйцэтгэл (нийлүүлсэн бүтээгдэхүүн) буюу бодит зарлагын дүнгээр
урьдчилж орсон орлогын дансыг хорогдуулж, Татаас, санхүүжилтийн орлогын
дансанд бичилт хийнэ:

Дт. Урьдчилж орсон орлого- Төсвийн санхүүжилтийн орлого

Кт. Татаас, санхүүжилтийн орлого - улсын төсвийн

УРТ ХУГАЦААТ ӨР ТӨЛБӨР

4.67Нэг жилээс дээш хугацаанд бусдад төлөх өр төлбөрийг урт хугацаат өр төлбөр гэнэ. Урт
хугацаат өглөгт урт хугацаат зээл зэрэг хамрагдана.

4.68Төсөвт байгууллагад тэдний тесвийн алдагдлыг санхүүжүүлэх буюу байгууллагын
төлбөрийн чадварыг сайжруулах зорилгоор дотоодын банк, санхүүгийн байгууллагуудаас
урт хугацаат зээл авч ашиглахыг эрх бүхий байгууллагаас зөвшөөрсөний дагуу зээл
авсан бол зээлийн үндсэн төлбөрийн дүнгээр урт хугацаат зээл дансанд бүртгэнэ.

4.69Урт хугацаат зээлийн гэрээнд үндсэн зээлийн хэмжээ үндсэн зээлийн төлбөрийн
эхлэх хугацаа, төлбөрийн хуваарь, зээлийн хүү, түүний төлбөрийн хуваарь, зээлийг
ашиглах хугацаа болон бусад нөхцлүүдийг тодорхой заасан байх бөгөөд үүнийг
үндэслэн авсан зээлийн дүнгээр хүлээн зөвшөөрч бүртгэнэ.

4.70Дотоодын байгууллагуудаас авсан зээлийг зээлдүүлэгчдээр ангилж бүртгэнэ.

Урт хугацаат зээлийн бүртгэл

4.71 Урт хугацаат зээлийг дараах байдлаар бүртгэнэ:
(а) Авсан урт хугацаат зээлийн үндсэн өрийг:
23

Кт. Урт хугацаат зээл-Бусад төсөвт байгууллага

(б) Урт хугацаат зээлийн тайлангийн жилд төлөгдөх хэсгийг богино хугацаат зээлд
илжүүлэн бүртгэх бичилтийг урьд үзүүлсэн байдлаар гүйцэтгэнэ.

Тайлбар тодруулга

4.72Өр төлбөрийн талаарх санхүүгийн тайлангийн тодруулгыг холбогдох УСНББОС-ийн
дагуу хийнэ. Болзошгүй өр төлбөрийн талаар үндэслэл, шалтгаан, тооцоолол зэргийг
тайлбар тодруулгад бичнэ.

ЦЭВЭР ХӨРӨНГӨ/ӨМЧ


УСНББОУС 3 Тайлангийн үеийн цэвэр ашиг буюу алдагдал, суурь алдаа ба нягтлан
бодох бүртгэлийн бодлогын өөрчлөлт

4.73Цэвэр хөрөнгө/өмч гэдэг нь байгууллагын хөрөнгийн дүнгээс бүх өр төлбөрийг хассан
дүн буюу засгийн газрын оруулсан хувь оролцоог хэлнэ.

4.74Засгийн газрын хувь оролцоо
нь хувь оруулсан капитал ба хуримтлагдсан ашиг
буюу алдагдал, нөөцийн нийлбэр байна. Энэ нь байгууллагын үйл ажиллагаанд
хамаарах цэвэр хөрөнгө/ өмчөөр тусгагддаг.

4.75Тайлант хугацааны үр дүн дансанд тайлангийн хугацааны орлого, зардлын зөрүүг
хааж бичнэ.

4.76Орлого, зарлагын нэгдсэн дансны зөрүүгээр тайлангийн үеийн үр дүнг тодорхойлох
бөгөөд:
Ашигтай бол:
Дт. Орлого зарлагын нэгдсэн данс
Кт. Тайлант хугацааны үр дүн

Алдагдалтай бол:
Дт. Тайлант хугацааны үр дүн
Кт. Орлого, зарлагын нэгдсэн данс гэж бүртгэнэ.

4.77 Хөрөнгийн дахин үнэлгээний өөрчлөгдсөн дүнгээр Дахин үнэлгээний нэмэгдэл
дансанд бичилт хийнэ.

оооОооо

24

Сангийн сайдыг 2006 оны 388 дугаар тушаалын хавсралт

Дээд байгууллагын нэр_
Байгууллагын нэр______
Регистрийн дугаар_____
Байршил_____________

ТӨСӨВТ БАИГУУЛЛАГЫН...........ОНЫ...........Р

УЛИРЛЫН САНХҮҮГИИН ТАИЛАН

Хянаж хүлээн авсан байгууллагын нэр Сар, өдөр Гарын үсэг

.............................................................................-нии

оны.....-р улирлын санхүүгийн тайлангийн

бодит байдлын тухай мэдэгдэл

25

оны.......сарын.......өдөр

Ерөнхий менежер ___________________ овогтой
ерөнхий нягтлан бодогч__________________овогтой________________бид
манай байгууллагын ........оны ........сарын ...-ны өдрөөр тасалбар болгон гаргасан
санхүүгийн тайланд тайлант хугацааны үйл ажиллагааны үр дүн, санхүүгийн байдлыг "
Төсвийн байгууллагын удирдлага, санхүүжилтийн тухай" хуулийн дэх заалтын дагуу
үнэн зөв, бүрэн тусгасан болохыг баталж байна. Үүнд:
1. Бүх ажил гүйлгээ бодитоор гарсан бөгөөд холбогдох анхан шатны баримтыг
үндэслэн нягтлан бодох бүртгэл, санхүүгийн тайланд үнэн зөв тусгасан;,
2.Санхүүгийн тайланд тусгагдсан бүх тооцоолол үнэн зөв хийгдсэн;
3.Байгууллагын үйл ажиллагааны болон санхүүгийн бүхий л үйл явцыг иж бүрэн хамарсан;

4.Бүх хөрөнгө, авлага, өр төлбөр, орлого, зардлыг Улсын секторын нягтлан бодох

бүртгэлийн олон улсын стандартын дагуу үнэн зөв тусгасан;
5.Энэ тайланд тусгагдсан бүхий л зүйл манай байгууллагын албан ёсны өмчлөлд байдаг

бөгөөд орхигдсон зүйл үгүй болно.

Ерөнхий менежер________________________/....................................../

Ерөнхий нягтлан бодогч ______________________ /..................................../

СТ-1А
САНХҮҮГИЙН БАЙДЛЫН ТАИЛАН

Дансны БАЛАНСЫН ЗҮЙЛ Эхний Эцсийн
код үлдэгдэл үлдэгдэл
МӨНГӨ БА ТҮҮНТЭИ АДИЛТГАХ ХӨРӨНГӨ
Кассад байгаа бэлэн мөнгө
Жижиг мөнгөн сан
26

Банкинд байгаа бэлэн мөнгө /төгрөгөөр/
/гадаад валютаар/
Богино хугацаат хадгаламж
Замд яваа мөнгөн хөрөнгө
АВЛАГА
Төлбөртэй үйлчилгээний авлага
Бусад авлага
УРЬДЧИЛЖ ТӨЛСӨН ТӨЛБӨР
Урьдчилгаа тооцоо
Урьдчилж гарсан зардал
Түүхий эд материал
Дуусаагүй үйлдвэрлэл
Бэлэн бүтээгдэхүүн
Хангамжийн материал
Мал, амьтад
Бусад
НӨӨЦИИН БАРАА
ЭРГЭЛТИИН ХӨРӨНГИИН ДҮН
ЭРГЭЛТИИН БУС ХӨРӨНГӨ
ҮНДСЭН ХӨРӨНГӨ
Биет хөрөнгө
Барилга, байгууламж
Хуримтлагдсан элэгдэл
Авто- тээврийн хэрэгсэл
Машин, тоног төхөөрөмж
Тавилга, аж ахуйн эд хогшил
Батлан хамгаалахын зориулалттай тоног төхөөрөмж
Түүх соёлын дурсгалт зүйлс
Номын фонд
Бусад үндсэн хөрөнгө
Дуусаагүй барилга, байгууламж
Биет бус хөрөнгө
Программ хангамж
Бусад
БУСАД ХӨРӨНГӨ
ЭРГЭЛТИИН БУС ХӨРӨНГИИН ДҮН
НИИТ ХӨРӨНГИИН ДҮН
Богино хугацаат өр төлбөр
Өглөг
Ажиллагчидтай холбогдсон өглөг
Бараа үйлчилгээний зардлын өглөг
Татаас, санхүүжилтийн өглөг
27

Хөрөнгө бэлтгэхтэй холбогдсон өглөг
Зээлийн хүүгийн өглөг
Бусад өглөг
Урьдчилж орсон орлого
Урьдчилгаа- Төсвийн татаас
Бусад урьдчилж орсон орлого
БОГИНО ХУГАЦААТ ӨР ТӨЛБӨРИИН ДҮН
Урт хугацаат зээл
УРТ ХУГАЦААТ ӨР, ТӨЛБӨРИИН ДҮН
НИИТ ӨР ТӨЛБӨРИИН ДҮН
Засгийн газрын хувь оролцоо
ЦЭВЭР ХӨРӨНГӨ/ ӨМЧИИН ДҮН
ӨР ТӨЛБӨР. ЦЭВЭР ХӨРӨНГӨ/ӨМЧИИН ДҮН

Ерөнхий менежер ......

Ерөнхий нягтлан бодогч

СТ 3А

МӨНГӨН ГҮЙЛГЭЭНИЙ ТАЙЛАН

Данс тод өмнөх ТАЙЛАНТ
ны код ҮЗҮҮЛЭЛТ РУУ он ОН
лга
Татаас, санхүүжилтийн орлого
Улсын төсвөөс
Урсгал
Хөрөнгийн

Орон нутгийн төсвөөс
Бусад төсөвт байгууллагаас
Нийгмийн даатгалын сангаас
Бусад тусгай зориулалтын сангаас
Тусламжийн орлого
Бараа, үйлчилгээний орлого
Өмчийн орлого
Төсөвт байгууллагын ажил, үйлчилгээний орлого
Торгууль, төлбөрийн орлого
ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ МӨНГӨН ОРЛОГЫН ДҮН (1) 1
Ажиллагчидтай холбогдсон зардал
А Цалин, хөлс болон нэмэгдэл урамшил
Цалин
Цалингийн тусгай нэмэгдлүүд
Нийгмийн хамгааллын шимтгэл
Тэтгэвэр болон тэтгэмжийн шимтгэл
Эрүүл мэндийн даатгалын хураамж
Бараа ,үйлчилгээний урсгал зардал
Тогтмол зардал

28

Гэрэл цахилгааны зардал
Түлш, халаалтын зардал
Цэвэр, бохир усны зардал
Үйл ажиллагааны үндсэн үзүүлэлттэй шууд холбоотой зардал
Хоол
Эм
Бусад бараа үйлчилгээний зардал
Бичигхэргийн материал
Тээвэр, шатахууны зардал
Шуудан холбооны зардал
Дотоод томилолтын зардал
Гадаад томилолтын зардал
Ном , хэвлэлийн зардал
Хичээл сургалт, үйлдвэрлэлийн дадлагын зардал
Сургалт семинарын зардал
Эрдэм шинжилгээний ажлын зардал
Жижиг эд хогшил худалдан авах зардал
Зөөлөн эдлэл, нормын хувцас худалдан авах зардал
Төлбөр, хураамж, жижиг татварууд
Харуул, хамгаалалтын зардал
Банкны үйлчилгээний хураамж
Төрийн өмнөөс гүйцэтгүүлсэн ажил, үйлчилгээний төлбөр
Маягт хэвлүүлэх зардал
Урсгал засварын зардал
Биеийн тамирын уралдаан, тэмцээний зардал
Гадаадын зочны зардал
Бусад зардал
Байрны түрээсийн зардал
Холбооны суваг ашигласны зардал
Хөтөлбөр арга хэмжээний зардал
гарсан зардлаа дансны нэгдсэн жагсаалтаас авах
…………..
Олон улсын байгууллагын гишүүний татвар
Нэг удаагийн тэтгэмж, урамшуулал
Бусад
ҮИЛ АЖИЛЛАГААНЫ МӨНГӨН ЗАРЛАГЫН ДҮН (II)
ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ЦЭВЭР МӨНГӨН ГҮЙЛГЭЭ (М1)=(1)-(11)
Хөрөнгийн орлого
Үндсэн хөрөнге борлуулсны орлого
Бусад хөрөнгийн борлуулалтын орлого
ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН МӨНГӨН ОРЛОГЫН ДҮН(М)
Биет ба биет бус хөрөнгө худалдан авах зардал
Хөрөнгийн бусад зардал
……..
ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН МӨНГӨН ЗАРЛАГЫН ДҮН(У)

29

ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН ЦЭВЭР МӨНГӨН ГҮЙЛГЭЭ (М)=(М) -(V)

САНХҮҮГИЙН АЖИЛЛАГААНЫ ЦЭВЭР МӨНГӨН ГҮЙЛГЭЭ
Авсан зээл
Төлсөн зээл
САНХҮҮГИЙН АЖИЛЛАГААНЫ ЦЭВЭР МӨНГӨН ГҮЙЛГЭЭНИЙ
ДҮН (VIII)
НИИТ ЦЭВЭР МӨНГӨН ГҮИЛГЭЭ (IX) = (VII) + (VIII)
Мөнгө, түүнтэй адилтгах хөрөнгийн эхний үлдэгдэл
Мөнгө, түүнтэй адилтгах хөренгийн эцсийн үлдэгдэл

Ерөнхий менежер Ей
нягтлан бодогч

СТ-2А

САНХҮҮГИЙН ҮР ДҮНГИЙН ТАЙЛАН

/төгрөгөөр/
Данс ҮЗҮҮЛЭЛТ Тод ӨМНӨХ ТАЙЛАНТ
ны код РУУ ОН ОН
лга
ҮИЛ АЖИЛЛАГААНЫ ОРЛОГО
ТАТААС, САНХҮҮЖИЛТИИН ОРЛОГО
Урсгал
Хөрөнгийн

Орон нутгийн төсвөөс
Бусад төсөвт байгууллагаас
Төсөвт байгууллагын ажил, үйлчилгээний орлого
Торгууль, төлбөрийн орлого
ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ОРЛОГЫН ДҮН (1)
ҮИЛ АЖИЛЛАГААНЫ ЗАРДАЛ

АЖИЛЛАГЧИДТАИ ХОЛБОГДСОН ЗАРДАЛ
Цалин, хөлс болон нэмэгдэл урамшил
Цалин
Цалингийн тусгай нэмэгдлүүд
Нийгмийн хамгааллын шимтгэл
Тэтгэвэр болон тэтгэмжийн шимтгэл
Эрүүл мэндийн даатгалын хураамж
БАРАА. ҮИЛЧИЛГЭЭНИИ УРСГАЛ ЗАРДАЛ
Тогтмол зардал
Гэрэл цахилгааны зардал
Түлш, халаалтын зардал

30

Цэвэр, бохир усны зардал
Үйл ажиллагааны зардал
Хоол
Эм
Бусад бараа үйлчилгээний зардал
Бичиг хэргийн материал
Тээвэр, шатахууны зардал
Шуудан холбооны зардал
Дотоод томилолтын зардал
Гадаад томилолтын зардал
Ном, хэвлэлийн зардал
Хичээл сургалт, үйлдвэрлэлийн дадлагын зардал
Сургалт семинарын зардал
Эрдэм шинжилгээний ажлын зардал
Жижиг эд хогшил худалдан авах зардал
Зөөлөн эдлэл, нормын хувцас худалдан авах зардал
Төлбөр, хураамж, жижиг татварууд
Харуул, хамгаалалтын зардал
Банкны үйлчилгээний хураамж
Төрийн өмнөөс гүйцэтгүүлсэн ажил, үйлчилгээний төлбөр
Маягт хэвлүүлэх зардал
Урсгал засварын зардал
Биеийн тамирын уралдаан, тэмцээний зардал
Гадаадын зочны зардал
Бусад зардал
Байрны түрээсийн зардал
Холбооны суваг ашигласны зардал
Элэгдлийн зардал
Хөтөлбөр арга хэмжээний зардал

Олон улсын байгууллагын гишүүний татвар
Нэг удаагийн тэтгэмж, урамшуулал
Бусад
Капиталжаагүй хөрөнгө оруулалтын зардал

ҮИЛ АЖИЛЛАГААНЫ ЗАРДЛЫН ДҮН (II)
ҮИЛ АЖИЛЛАГААНЫ ҮР ДҮН (1П)=(1)-(П)
ҮИЛ АЖИЛЛАГААНЫ БУС ОРЛОГО
Гадаад валютын ханшийн зөрүүгийн олз(бодит)
Үндсэн хөрөнгө худалдсаны олз
ҮИЛ АЖИЛЛАГААНЫ БУС ОРЛОГЫН ДҮН (IV)
ҮИЛ АЖИЛЛАГААНЫ БУС ЗАРДАЛ
Гадаад валютын ханшийн зөрүүгийн гарз (бодит)
Хөрөнгө худалдсаны гарз
ҮИЛ АЖИЛЛАГААНЫ БУС ЗАРДЛЫН ДҮН (V)
ҮИЛ АЖИЛЛАГААНЫ НИИТ ҮР ДҮН

31

Ерөнхий менежер .....


СТ-4А

ЦЭВЭР ХӨРӨНГӨ/ӨМЧИЙН ӨӨРЧЛӨЛТИИН ТАЙЛАН

Үзүүлэлт Засгийн Дахин Хуримтлагд Засгийн
газрын үнэлгээний сан үр дүн газрын хувь
оруулсан нөөц оролцооны
капитал нийт дүн
20X0 оны 12-р сарын 31-ээрх үлдэгдэл
Үндсэн хөрөнгийн дахин үнэлгээний
нэмэгдэл
Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын
өөрчлөлт
Тайлант үеийн үр дүн

Үндсэн хөрөнгийн дахин үнэлгээний
нэмэгдэл Нягтлан бодох бүртгэлийн
бодлогын өөрчлөлт Тайлант үеийн үр
дүн

Ерөнхий менежер .......


ТӨСВИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙН ТАЙЛАН

/ төгрөгөөр/
Төлевлөгеө Гүйцэтгэл Зөрүү Хувь

Татаас, санхүүжилтийн орлого
Урсгал
Хөрөнгийн
Нөөц сангаас
Орон нутгийн төсвөөс Бусад
төсөвт байгууллагаас
Төсөвт байгууллагын ажил, үйлчилгээний
орлого
32

Сангийн сайдын 2010 оны 388 дугаар тушаал

Сангийн сайдын 2010 оны 388 дугаар тушаал

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (20)

Similar to Сангийн сайдын 2010 оны 388 дугаар тушаал

Similar to Сангийн сайдын 2010 оны 388 дугаар тушаал (20)

More from Munkh Orgil

More from Munkh Orgil (20)

Сангийн сайдын 2010 оны 388 дугаар тушаал